Zachodnia część dawnej dzielnicy Witomino-Radiostacja

Objęta rewitalizacją część Witomina stanowi 4 proc. jej powierzchni uwzględniającej tereny leśne. Żyje tu 34 proc. mieszkańców dzielnicy (dane z 31.12.2023 r.) i jest to najludniejszy ze wszystkich gdyńskich podobszarów rewitalizacji.

To typowo monofunkcyjne osiedle mieszkaniowe. Brakowało na nim zorganizowanych przestrzeni rekreacyjnych (mimo dużego zasobu terenów otwartych) oraz wyraźnej przestrzeni wspólnej nie będącej przestrzenią komunikacji lub trawnikiem.

Monotonia obszarów międzyblokowych i brak zaprojektowanej, zróżnicowanej zieleni sprzyjają utrwaleniu stereotypu przestrzeni publicznej jako niczyjej i anonimowej. Obiekty mieszczące drobny handel i usługi oraz ich otoczenie, choć stanowią potencjał ekonomiczny obszaru, nie są przestrzenią spotkań i kontaktów sąsiedzkich. Liczba miejsc postojowych jest niewystarczająca.

Największa zmiana związana z działaniami rewitalizacyjnymi to bez wątpienia wypudowanie centrum sąsiedzkiego Przystań Widna 2A, które dzięki centralnej lokalizacji szybko stało się miejscem chętnie uczęszczanym przez lokalna społeczność.

Ogromnym atutem podobszaru jest jego lokalizacja – bezpośrednio przy granicy z Trójmiejskim Parkiem Krajobrazowym oraz blisko centrum miasta. Dzielnica ma dobrze rozwiniętą komunikację publiczną. Stan infrastruktury drogowej wewnątrz osiedla jest dobry.

Zachodnia część dawnej dzielnicy Witomino-Radiostacja // mat. Laboratorium Innowacji Społecznych

Dlaczego to miejsce?

Z przeprowadzonej na początku procesu rewitalizacji diagnozy wynikało, że w części Witomina objętej rewitalizacją znacząco przekroczona była wojewódzka średnia liczba osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej oraz długotrwale bezrobotnych w wieku produkcyjnym. Liczba przestępstw na 1000 osób była wyższa niż średnia wojewódzka, podobnie liczba przestępstw przeciwko rodzinie i opiece na 10 tys. ludności. Mimo, że wskaźniki te systematycznie spadają, nadal przekraczają wartości średnie w gminie.

Podobszar charakteryzuje się największą spośród innych podobszarów liczbą lokali gminnych: komunalnych i socjalnych. W analizowanym okresie prawie wszystkie lokale socjalne były zadłużone.

W opinii pracowników socjalnych w wielu środowiskach występuje wandalizm, wulgarne zachowanie osób będących pod wpływem alkoholu. Dużo osób nadużywających alkohol przesiaduje na ławkach pod blokami, pod sklepem. Są to stałe miejsca i często te same osoby. Miejsca dedykowane do odpoczynku i rekreacji są okupowane przez spożywających używki, często niszczone.

Prototypowanie przestrzeni osiedla // mat. Laboratorium Innowacji Społecznych

Opinie mieszkańców

Wyniki badań społecznych dotyczące postrzegania podobszaru pokazują, że pozytywnie oceniany jest przede wszystkim dostęp do terenów rekreacyjnych (w rozumieniu sąsiedztwa Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego), a także stan środowiska – dla osób mieszkających na tym obszarze, lub dostęp do sklepów i usług – dla osób spoza obszaru.

Najwięcej negatywnych opinii dotyczy stanu infrastruktury. Witomino jest miejscem, gdzie mieszkańcy mocno podkreślają swoje potrzeby parkingowe. Stają się one podstawowym, budzącym wiele emocji problemem przestrzennym dla części mieszkańców. Dodatkowym czynnikiem są odczuwane trudności związane z dużymi remontami dróg.

Inny podkreślany problem tego obszaru wiąże się z antyspołecznymi zachowaniami niewielkich grup lub pojedynczych osób (wandalizm, śmiecenie, picie alkoholu, głośne zachowanie). Wpływa to na niskie poczucie bezpieczeństwa i na przeświadczenie, że w wielu miejscach dzielnicy powinien zostać zamontowany monitoring. Sytuacji konfliktów w lokalnej społeczności towarzyszy bezsilność i poczucie osamotnienia. Stosunkowo niskie poczucie bezpieczeństwa wiązane jest również z brakiem oświetlenia przestrzeni publicznej oraz brakiem wyposażenia przestrzeni w małą architektury typu ławki. Równolegle jednak wskazywana jest obawa, że każde miejsce wypoczynku i rekreacji „przejmowane” jest przez osoby odstraszające swoim zachowaniem innych.

Przywołane opinie są zbieżne z obserwacjami z 2016 r. Mieszkańcy wówczas wskazywali, że największym problemem jest infrastruktura i społeczność lokalna. Główne problemy wskazywane w 2016 r., po 6 latach prowadzenia procesu nadal są aktualne.

Sąsiedzki mural na ul. Uczniowskiej // mat. Laboratorium Innowacji Społecznych